Al vorig jaar kampte de Europese bouwsector met een verslechterd toekomstbeeld als direct gevolg van het onzekere economische klimaat. Atradius verklaart dit mede uit het gegeven dat de bouwsector een cyclische sector is. Binnen zo’n sector staan de bedrijfsprestaties sterk onder invloed van economische groei of krimp, sentiment onder investeerders en vertrouwen van consumenten. Een tegenvallende economische groei kan resulteren in verminderde investeringen of investeringsbereidheid en kan rechtstreeks impact hebben op omzet, marges en posities van de bedrijven in de bouwsector. Ook voor 2020 ligt dit scenario volgens de verzekeraar onmiskenbaar op de loer voor de bouw in Europa.

De bouwsector van het Verenigd Koninkrijk bevindt zich nog het meest in onrustig vaarwater. Eind vorig jaar was de bouwactiviteit al flink gedaald als gevolg van de vertraagde economische groei en de politieke onrust voorafgaand aan de Brexit. Hierdoor namen investeerders een afwachtende houding aan. Bouwprojecten werden op de lange baan geschoven. Ook tal van overheidsprojecten werden uitgesteld. Voor dit jaar zijn de vooruitzichten voor het VK gemengd. De economische groei daalt waarschijnlijk naar één procent, faillissementen stijgen naar verwachting verder door, met zeven procent. Daarnaast heerst veel onzekerheid over de consequenties van de Brexit voor de handelsrelaties met het buitenland. Dat de Brexit nu rond is, kan daarentegen het geloof van investeerders en consumenten aanwakkeren. Dat kan op zijn beurt leiden tot meer dynamiek in de bouwmarkt en een stimulans zijn voor de woningbouw.

Ook voor andere Europese landen doemen sombere, in elk geval onzekere scenario’s op. In Frankrijk, bijvoorbeeld, zal mede door de vertraagde groei van het bbp de woningbouwproductie waarschijnlijk met één procent afnemen. Ook het segment van de openbare bouwwerken, waaronder overheidsgebouwen en infrastructuur, wordt hierdoor verzwakt. Voor de gehele Franse bouwsector ligt in 2020 een verdere krimp van de winstmarges in het verschiet. De bouwsector in Italië heeft het afgelopen jaar een flinke jas uitgedaan, vooral in de vorm van faillissementen van verschillende grote, bouwgerelateerde ondernemingen. In Italië gaat de bouw volgens Atradius momenteel door een van de moeilijkste periodes sinds de economische crisis in 2008. De vooruitzichten voor 2020 zijn op zijn minst onzeker, vanwege de bescheiden economische groei (+0,3 procent) en de heersende politieke instabiliteit.

Met uitzondering van de grond-, weg- en waterbouw springt de Nederlandse bouwsector er binnen Europa goed uit. De Nederlandse sector was in 2019 goed voor ongeveer zeventig miljard euro en 4,5 procent van het bbp. Hoewel milieukwesties (stikstof, PFAS) een grote uitdaging vormden, presteerde de bouwsector het afgelopen jaar relatief sterk. Zo bleef de woningbouwproductie groeien, met 5 procent. In 2020 neemt de woningbouwproductie echter met slechts 0,5 procent toe, verwacht Atradius. De kantorenbouw krijgt dit jaar te kampen met krimpende orderportefeuilles, voornamelijk veroorzaakt door de tragere economische groei, capaciteitsproblemen en milieukwesties. Hierdoor zullen ook de winstmarges afnemen, denkt Atradius.

Al met al zullen de bouwactiviteiten in Nederland dit jaar op een lager niveau liggen dan in voorgaande jaren, concludeert Atradius. Maar de vooruitzichten voor de middellange termijn blijven redelijk positief, ondanks stikstof en PFAS.

Atradius doet elk jaar onderzoek naar de ontwikkelingen en vooruitzichten in de bouwsector in verschillende landen in de wereld. Per land wordt hiervan verslag gedaan in een Market Monitor. De nieuwste uitgaven (2020) vindt u via www.atradius.nl/publicaties, zoek op branche: bouw. De Market Monitor 2020 voor Nederland kunt u hier direct (en kosteloos) downloaden.

• Foto: kantoorgebouw Atradius Kredietverzekering en Incasso, Amsterdam (Van den Oever Zaaijer & partners architecten, © Atradius).