In totaal hebben de Nederlandse gemeenten in het derde kwartaal 2019 zo’n 13.000 vergunningen verstrekt. Dat is 24 procent minder dan in hetzelfde kwartaal van 2018, aldus het CBS. De vergunningenafgifte geeft een indicatie van hoeveel woningen over ongeveer twee jaar worden opgeleverd. Op transformatie van leegstaande gebouwen, zoals kantoren tot woningen, heeft het CBS geen zicht.

De omzet van de bouwsector als geheel is het afgelopen kwartaal wel gestegen, met 8,8 procent op jaarbasis. Die stijging is vooral terug te voeren op de groeiende omzet binnen de utiliteitsbouw en bij gespecialiseerde bouwbedrijven. Het aantal faillissementen is voor het vijfde kwartaal op rij toegenomen. In het derde kwartaal van dit jaar komt het CBS uit op 129 faillissementen op jaarbasis tegen 115 in het derde kwartaal van vorig jaar.

Het EIB heeft inmiddels becijferd dat in 2020 (maximaal) 60.000 nieuwbouwwoningen worden opgeleverd en in 2021 55.000. Daarmee wordt het kabinetsdoel van 75.000 nieuwe woningen per jaar in elk geval volgend jaar én het jaar erop niet bereikt.

Vooral de grotere projecten in de infrastructuur, de projecten op het wegennet in het bijzonder, lijken het kind van de rekening te worden van het actuele stikstof- en PFAS-vraagstuk. De kosten van vertraging en uitstel van deze projecten loopt al in de tientallen miljoenen euro’s, zo wordt duidelijk uit de brief die verantwoordelijk minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat onlangs stuurde aan de Tweede Kamer.

Sommige geplande projecten zijn veilig gesteld, nu het kabinet de maximumsnelheid voor het wegverkeer terug wil brengen en zo ruimte voor stikstofdepositie door de bouw ontstaat. Desondanks lopen ook deze projecten waarschijnlijk vertraging op. Zo kan de verbreding van de Ring Utrecht of de herindeling van Knooppunt Hoevelaken tot drie jaar langer gaan duren.

Door de aangescherpte PFAS-regels komen vooral de baggerwerkzaamheden in de knel omdat afgegraven grond niet mag worden verplaatst. Hierdoor lopen projecten als de nieuwe sluis in Terneuzen en het onderhoud aan de Maas gevaar. Maar het is volgens de bewindsvrouw ‘nu nog te vroeg om de uiteindelijke gevolgen in kaart te brengen voor projecten die vallen onder de verantwoordelijkheid van Verkeer en Waterstaat.’ Het komende halfjaar wordt hierover meer duidelijk.

• Bronnen: ANP, EIB