Maandenlang heeft het college op verzoek van de regering onderzoek gedaan naar de uitstoot van stikstofoxiden (NO_x) en ammoniak (NH₃) door onder meer de landbouw en de industrie en de neerslag en schadelijke effecten daarvan op natuurgebieden. De aanleiding voor de onderzoeksactiviteiten van het college dateert van mei vorig jaar. Toen werd het Programma Aanpak Stikstof (PAS) door de Raad van State afgekeurd. Volgens het hoogste bestuursorgaan van ons land zouden de maatregelen voor reductie van de stikstofdepositie in het kader van vergunningverlening, vastgelegd in het PAS, te vrijblijvend zijn en niet corresponderen met Europese afspraken over natuurbescherming (Habitatrichtlijn).

In haar eindrapportage maakt het adviescollege Remkes duidelijk dat de halvering van de stikstofemissie per 2030 en het uitvoeren van maatregelen tot natuurherstel ‘moeten worden gezien als een resultaatverplichting’. De halvering geldt voor de landbouw, waartoe onder meer het mestbeleid van de overheid op de schop moet, maar ook voor de industrie, energiebedrijven en mobiliteitssector.

Vóór 2040 moet de stikstofuitstoot dusdanig zijn afgenomen dat alle Natura 2000-gebieden geen nadelige gevolgen meer ondervinden van stikstofdepositie. Uiterlijk in 2030 moet al bij minimaal de helft van de natuurgebieden de stikstofneerslag tot onder de kritische waarde zijn gedaald. De plannen van minister Carola Schouten van Landbouw dienen hiervoor te zorgen, aldus het college.

Om alle benodigde maatregelen te bekostigen, moet het Rijk een begrotingsfonds instellen. In de bouw is volgens het college een flinke investering vanuit dit fonds noodzakelijk. ‘De bouw loopt een erg harde klap op, terwijl deze sector slechts beperkt bijdraagt aan de stikstofemissies. De investering is ook nodig omdat de bouwsector juist nu van groot belang is voor het weer op gang krijgen van de economie’, meent Remkes. Daarom adviseert zijn college om voldoende stikstofruimte te reserveren voor tijdelijke emissies als gevolg van bouwwerkzaamheden. Dat is mogelijk op basis van een ‘goed onderbouwde drempelwaarde’.

De coronacrisis heeft de stikstof- en ammoniakproblematiek niet opgelost, laat het adviescollege weten. Zo is de uitstoot van ammoniak door de landbouw in de afgelopen weken zeker niet afgenomen. ‘Als de economie straks weer op gang komt, is het van belang dat stikstof hierbij niet onnodig hindert’, aldus Remkes. Als direct verantwoordelijk minister heeft Carola Schouten het eindrapport van het adviescollege begin vorige week in ontvangst genomen.

• Foto: Natura 2000-gebied Boezems Kinderdijk bij Alblasserdam (© Tielse Vogelliefhebbers Vereniging).