Architectenbureaus zijn doorgaans de projectpartners van het eerste uur. Wat de architect te wachten staat, kan van lieverlee ook van toepassing zijn op de andere disciplines in de bouw. Dat maakt de uitkomsten van het BNA-onderzoek in brede zin wetenswaardig.

Architectenbureaus zijn er vooral voor beducht dat opdrachtgevers geen opdrachten meer kunnen óf willen laten uitvoeren, zo wijst de quickscan uit. De BNA roept opdrachtgevers en overheden dan ook op om projecten te blijven initiëren en lopende projecten aan de gang te houden. Daarmee is het gedeeld belang gediend.

BNA-voorzitter Francesco Veenstra zegt er dit over: ‘Meerdere bureaus worden nu al hard getroffen. De mate waarin bureaus al problemen ervaren, is sterk afhankelijk van het soort opdrachtgever en type opdrachten. De gevolgen op langere termijn zijn zeer zorgelijk. Opdrachtgevers zeggen opdrachten regelmatig af en ook de werving van nieuwe opdrachten stokt. Om een dip over een halfjaar te voorkomen, is het juist belangrijk dat de overheid en opdrachtgevers plan- en bouwprocessen zo goed mogelijk gaande houden.’

Het leeuwendeel van de geïnterviewde architectenbureaus – 87% – verwacht voor de maanden maart en april een omzetdaling van gemiddeld 20 procent in vergelijking met dezelfde twee maanden in 2019. Een op de drie deelnemers aan het onderzoek gaat er zelfs van uit dat de omzet een derde lager uitvalt. Op de langere termijn verwachten de bureaus een terugloop van de omzet met gemiddeld 30 procent. Tussen de bureaus zijn de verschillen overigens aanzienlijk. Sommige bureaus worden waarschijnlijk zwaar getroffen, andere bureaus komen er met betrekkelijk weinig kleerscheuren van af.

Nagenoeg alle architectenbureaus zijn inmiddels overgeschakeld op thuisontwerpen. De meeste werkzaamheden kunnen redelijkerwijs vanuit huis plaatsvinden, menen de ondervraagden. Onder de nieuwe werkomstandigheden zal de productiviteit waarschijnlijk wel afnemen. Die afname kan oplopen tot soms wel 30 procent, als medewerkers thuis ook hun kinderen moeten begeleiden of als ze ziek worden. Vooralsnog is het aantal ziektemeldingen in de branche gering.

Bijna 40% van de bureaus laat weten dat sommige van hun medewerkers niet meer naar opdrachtgevers toe willen of kunnen. Iets meer dan 45% ervaart in elk geval dat de communicatie hapert. Een nog groter deel, 71%, verwacht dat opdrachtgevers hun opdrachten vanwege de coronacrisis uit- of afstellen. Bij 18% van de bureaus resulteert dat nu al tot ernstige liquiditeitsproblemen.

De steunmaatregelen van de overheid vormen voor de korte termijn dikwijls een verlichting van de liquiditeitsproblemen. Dankzij deze ‘noodhulp’ verwachten de meeste bureaus langer door te kunnen draaien. Groot is de belangstelling voor de regeling Versoepeling uitstel van betaling belasting en de regeling Extra ondersteuning zelfstandig ondernemers. Ruim 60% van de respondenten gaat hier naar eigen zeggen binnenkort een beroep op doen. Ruim een derde gaat gebruik maken van de Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW). Als de crisis langer aanhoudt, zijn de maatregelen echter niet meer voldoende om faillissementen af te wenden, laten diverse bureaus weten.

Francesco Veenstra: ‘Als branchevereniging voor 1.100 bureauleden en de architectengemeenschap zien wij met zorg dat sommige processen bij overheden en opdrachtgevers nu al dreigen te stokken. De BNA roept hen daarom met kracht op om digitaal zoveel mogelijk door te werken. Het doorgaan kost niks extra en laat zien dat zijn het goede voorbeeld geven, leiderschap tonen, uiteraard alleen waar gezond en verantwoord.’

• www.bna.nl/corona