Bouwen met Staal | Veelzijdig, flexibel, duurzaam Bouwen met Staal

Gemeente maakt stukken AZ-stadion openbaar. Een leeswijzer.

De Gemeente Alkmaar stelt in verband met de vele aanvragen van de media de openbare stukken van de bouw van het AZ-stadion beschikbaar via hun website. Bouwen met Staal maakt u enigszins wegwijs in de stapel documenten.

« terug naar Nieuws
Gemeente maakt stukken AZ-stadion openbaar. Een leeswijzer.

De Gemeente Alkmaar stelt in verband met de vele aanvragen van de media de openbare stukken van de bouw van het AZ-stadion beschikbaar via hun website. Bouwen met Staal maakt u enigszins wegwijs in de stapel documenten.

Een prima geste van de gemeente om de relevante stukken beschikbaar te stellen. Maar het is, logisch bij zo’n omvangrijke opdracht, een aanzienlijke stapel documenten. Om u enigszins wegwijs te maken, heeft Bouwen met Staal de documenten digitaal doorgebladerd. Daarbij wordt gewezen op de, in onze optiek, relevante documenten en paginanummers. We stellen vragen over de volledigheid van de openbaar gemaakte stukken. En we maken op grond van de beschikbare informatie wat kanttekeningen bij de instorting. Uiteraard zijn we ook benieuwd naar uw bevindingen en meningen.

De documenten zijn verdeeld over vier categorieën:

  • Bouwvergunning, met de bouwvergunning, enkele wijzigingen en vrijstellingen (o.a. voor de vergroting van het stadion)
  • Brandveiligheidsonderzoek, met o.a. het kritische rapport dat is opgesteld door Ysno Suurenbroek
  • Constructietekeningen, waar in onze optiek mogelijk informatie ontbreekt
  • Veiligheidsverklaring, die de KNVB elk voetbalseizoen eist

Wij richten ons met name op de stukken in de categorie Constructietekeningen die, naast tekeningen ook berekeningen bevat.

Volgens de Onderzoeksraad voor Veiligheid zijn de verbindingen bezweken op de las. Vergelijken we de door hen gepubliceerde overzichtsfoto (zie boven) met de stukken van de bouwaanvraag, dan blijkt dat uitkragende vakwerkspanten op de assen 38, 39, 40 en 41 zijn bezweken (988214.pdf op pagina 10). Kijkend naar de 3D-tekening van de overkapping van de Molenaar-tribune (988214.pdf op pagina 9) en naar de 2D-doorsnedes van de overige vakwerkspanten (988214.pdf op pagina 11) valt op, dat deze nagenoeg identiek zijn qua profilering en maatvoering. De bezweken spanten zijn de spanten met de grootste uitkragingen.

Vanwege de hoge mate van repetitie is vermoedelijk slechts één spant uitgerekend, namelijk as 31 en is deze berekening geldig verklaard voor de overige vakwerkspanten aan die zijde van het stadion (988195.pdf). Met de hand is bij het getypte ‘Spanten As 31’ de tekst ‘t/m 46’ geplaatst. Opvallend daarbij is, dat het spant op as 31 niet de grootste afmetingen en krachten heeft.

Dit omvangrijke document van 76 pagina’s bevat de constructieberekeningen die door Adviesburo Romkes zijn gemaakt voor de staalconstructie. Pagina 12 toont een model met staven en knopen (AZ spant bouwdeel C.epw), dat is gemaakt in het programma ESA-Prima WIN. Uit de tekening is af te leiden, dat de verbindingen zijn bezweken van staaf 11 bij knoop 11 (bovenrand), van staaf 37 bij knoop 28 (diagonaal) en van staaf 8 bij knoop 9 (onderrand). Mogelijk kijken wij er overheen, maar in het document 988195.pdf, noch in de overige documenten, zien wij de uitkomsten van de berekening aan de hand van het EPW-model. Een sterkteberekening van de bezweken vakwerkliggers ontbreekt. Wel zijn er berekeningen van het niet-ingestorte deel, dat is geconstrueerd met pen-en-gatverbindingen. Ook bevat 998211.pdf een stabiliteitscontrole van het dakvlak.

Ook een ander belangrijk stuk informatie ontbreekt in onze optiek, namelijk een ontwerptekening en -berekening van de bezweken verbindingen. De gangbare praktijk is, dat de eindstaafkrachten van het staven-knopenmodel als invoer dienen voor de detailberekeningen. Op grond hiervan wordt de lengte en doorsnede van de lasverbinding bepaald. In bepaalde gevallen is een lasberekening niet nodig, bijvoorbeeld als de las over de volledige dikte (stomp) wordt uitgevoerd over de gehele doorsnede van het profiel. In dat geval is de voorwaarde, dat het lasmateriaal sterker is dan het moedermateriaal (‘overmatched’). Dat is bij het AZ-stadion vanwege de toegepaste staalsoort S355 het geval.

Wel rijzen er vragen over de geometrie van de verbinding. Op grond van de detailfoto’s van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (breuklijn en bezwijken), lijkt het erop, dat een horizontale, vierkante koker via twee platen (een boven- en onderflens) is verbonden met een verticale, ronde buis. Zichtbaar is, dat de boven- en onderzijde van de koker zijn gelast aan de boven- en onderflens. Onduidelijk is, op grond van de beschikbare foto’s en vanwege het ontbreken van een tekening van het verbindingsdetail, of ook de zijkanten van de buis op een of andere manier krachten overdragen, bijvoorbeeld door middel van een kopplaat. Als dat niet het geval is, en de krachten vanuit de koker via slechts de boven- en onderflens worden overgedragen, is dit een kritisch detail. Daardoor verdubbelt en concentreert immers de spanning.

Tenslotte valt op, dat de openbaar gemaakte documenten geen dynamische berekeningen bevatten. Niet van het oorspronkelijke ontwerp en niet bij de plaatsing van zonnepanelen. Afwisselende winddruk en windzuiging kunnen het dak in trilling brengen. Bij bepaalde frequenties (de eigenfrequenties) kan resonantie ontstaan. Wijziging van het eigen gewicht door toevoeging van massa (zonnepanelen) kan deze eigenfrequentie veranderen. Door wisselende belastingen ten gevolge van wind kan vermoeiing optreden.

Eigen analyse 

In de onderstaande video wordt uitgelegd hoe de informatie uit de openbaar gestelde stukken kan worden vertaald naar een eigen analyse. In bijbehorende bestanden uit dit voorbeeld zijn hier te vinden.

 
 

Heeft u een vraag, een aanvulling of betrapt u ons op een fout? Mailt u dan onze helpdesk.