5 maart 2023

Lang wachten op plaatsing van zonnepanelen, trage doorvoer van innovaties in de zorg, haperende uitbreiding van het elektriciteitsnet: het structurele tekort aan personeel in de techniek en ICT openbaart zich op alle denkbare fronten. Het Actieplan Groene en Digitale Banen van het kabinet komt dan ook als geroepen.

Met het actieplan wil de regering in afstemming met werkgevers en onderwijsinstellingen het groeiende tekort aan vakkrachten in de techniek en informatie- en communicatietechnologie indammen. Momenteel kampen bedrijven en organisaties in de techniek met zo’n 86.000 onvervulde vacatures. In de ICT-sector staan ruim 35.000 vacatures open. Deze leemten moeten snel gedicht, anders blijven de energietransitie, digitalisering en algehele verduurzaming achter op schema en komt de haalbaarheid van de duurzaamheids- en klimaatdoelen van het Rijk (per 2030 en daarna) in het gedrang. Bovendien kan een blijvend gebrek aan technisch personeel de concurrentiepositie van Nederland verslechteren.

Het nieuwe actieplan komt van de ministers Adriaansens (EZK), Jetten (Klimaat en Energie), Dijkgraaf en Wiersma (Onderwijs) en Schouten (Armoedebestrijding, Participatie en Pensioenen) en is onderdeel van de ‘brede aanpak’ van de krapte op arbeidsmarkt door de overheid. Ook sluit het programma aan op reeds bestaande voornemens, initiatieven en acties van werkgevers in de techniek en ICT.

Met het actieplan beoogt het kabinet de instroom van jongeren in de techniek te bevorderen en tegelijkertijd het huidige bestand aan technisch personeel op peil te houden. Meer jongeren moeten worden ‘verleid’ tot een technische opleiding en het techniek-onderwijs moet van overheidswege meer ondersteuning krijgen, waardoor het aantal scholieren in het bèta-technisch onderwijs toeneemt en uiteindelijk meer technisch geschoold personeel beschikbaar komt. Daarnaast dienen de medewerkers van nu voor de techniek en ICT behouden te blijven door de mogelijkheden voor (vervolg)opleiding en (om)scholing te verruimen, arbeidsvoorwaarden te verbeteren en de diversiteit en inclusiviteit in personeelsopbouw te stimuleren.

Een derde hoofddoel van het nieuwe plan is om de arbeidsproductiviteit van personeel in de techniek en ICT te vergroten. Digitalisering, automatisering en andere vormen van innovatie moeten daarvoor zorgen.

Om de actuele personeelstekorten op redelijk korte termijn te verminderen, zien de verantwoordelijke ministers veel heil in samenwerking op regionaal niveau tussen overheden (provincie, gemeenten), bedrijfsleven en onderwijs. Om de verschillende regionale en lokale activiteiten zoveel mogelijk in lijn te brengen met het landelijk beleid en er het zicht op te houden, ziet het kabinet voor zichzelf een regisserende en coördinerende rol weggelegd. In zo’n centrale hoedanigheid kan de Rijksoverheid tijdens de uitvoering van acties snel en afdoende de voorkomende vraagstukken oplossen of obstakels uit de weg ruimen, zo is de gedeelde gedachte van de betrokken ministers.

• Het Actieplan Groene en Digitale Banen is begin deze maand per brief aangeboden aan de Tweede Kamer. Bij het plan gaan een beslisnota met achtergrondinformatie over de besluitvorming en een overzicht van acties (maatregelen) om de krapte op de (technische) arbeidsmarkt aan te pakken. De drie documenten zijn kosteloos te downloaden van www.rijksoverheid.nl

• Foto: We Bouwen.