13 april 2021

Vanuit het Nationaal Groenfonds heeft het demissionair kabinet in totaal 2,5 miljard euro toegekend aan twee grote OV-projecten in de Randstad. 1,5 Miljard gaat naar het doortrekken van de Amsterdamse Noord-Zuidlijn naar Schiphol en Hoofddorp. De overige 1 miljard euro is bestemd voor het verbeteren en uitbreiden van het spoor tussen Schiedam en Delft. Bij beide projecten voorziet het toegekende subsidiebedrag voor ongeveer de helft in de verwachte investeringskosten.

In totaal hebben ministers Wopke Hoekstra (Financiën) en Bas van ’t Wout (Economische Zaken) 4,1 miljard aan het fonds onttrokken en toebedeeld aan tien verschillende projecten die elk op hun eigen terrein moeten resulteren in een duurzame versterking van de Nederlandse economie. Het gaat dan om projecten voor bijvoorbeeld productie van groene waterstof, de doorontwikkeling van kwantumtechnologie of het doorvoeren van duurzame innovaties in het onderwijs en de gezondheidszorg. Aan dergelijke projecten kan het Rijk via het groeifonds de komende vijf jaar in totaal 20 miljard beschikbaar stellen, dit jaar te beginnen met 4,1 miljard.

Van deze 4,1 miljard wordt zo’n 646 miljoen, deels onder voorwaarden, direct uitgekeerd. De overige 3,5 miljard wordt voorlopig gereserveerd voor verkozen projecten. Daarmee volgt het kabinet de adviezen van de beoordelingscommissie onder aanvoering van voormalig financiën-minister, Jeroen Dijsselbloem. Om het geld definitief binnen te halen, dienen de aanvragers nog extra argumentatie aan te leveren. Dat geldt ook voor de spoorprojecten Noord-Zuidlijn en Schiedam-Delft. Deze projecten waren al eens ingebracht als onderdeel van nog veel grotere investeringsvoorstellen. Nu moeten ze als zelfstandig plan opnieuw worden onderbouwd.

Marjan Rintel, president-directeur van de NS, is niettemin ingenomen met de beloofde financiële injectie in de twee OV-projecten en kwalificeert de toekenning als ‘een krachtig signaal uit Den Haag’. ‘Hiermee is gekozen voor het openbaar vervoer als oplossing voor grote problemen in de drukste gebieden in Nederland, zoals het bouwen van een miljoen bereikbare woningen en het behalen van de klimaatdoelen. Duurzaam vervoer is daarbij een absolute vereiste. Laat deze investeringen daarom het startschot zijn voor een nieuw kabinet dat werk maakt van structureel geld voor mobiliteit’, aldus de praeses van het vervoersbedrijf.

Voor ondersteuning vanuit het Groeifonds is een veelheid aan projecten ingediend, voornamelijk vanuit de rijksoverheid. Gezamenlijk vertegenwoordigen de inzendingen een investering van zo’n 25 miljard euro. Aanvragen die niet zijn gehonoreerd, krijgen kans voor hernieuwde inzending met (nog) betere toelichting en verklaring: begin mei start de tweede aanvraagtermijn. Voor de inzenders heeft Dijsselbloem nog wel een waardevolle tip: ‘Hou het concreet. In de eerste ronde bleken veel ingezonden projecten te grootschalig en complex om aan de voorwaarden te voldoen.’ Wel dienen de inzendingen een minimale (investerings)omvang te hebben van 30 miljoen euro.

• Meer info over het Nationaal Groeifonds
• De voorwaarden voor aanvraag en verdere achtergronden van het fonds zijn terug te vinden in de Tweede-Kamerbrief van 7 september 2020, van de (toenmalige) ministers van Financiën en EZ.
• Foto: metrostation Centraal van de Noord-Zuidlijn, Amsterdam (Benthem Crouwel Architects).