Bouwen met Staal | Veelzijdig, flexibel, duurzaam Bouwen met Staal

MKB Metaal: ‘Inkoopprijzen drukken winstgevendheid’

Een jaar na de uitbraak van het coronavirus in ons land zien veel bedrijven in het MKB-metaal hun binnenlandse orderpositie en orderportefeuille weer groeien en trekken ze zelfs weer nieuw personeel aan, zo blijkt uit de Koninklijke Metaalunie Economische Barometer over het eerste kwartaal van dit jaar. Maar de bedrijven geven ook een winstwaarschuwing af. De snel stijgende inkoopprijzen werken drukkend op de winstgevendheid.

« terug naar Nieuws

26 mei 2021

Een jaar na de uitbraak van het coronavirus in ons land zien veel bedrijven in het MKB-metaal hun binnenlandse orderpositie en orderportefeuille weer groeien en trekken ze zelfs weer nieuw personeel aan, zo blijkt uit de Koninklijke Metaalunie Economische Barometer over het eerste kwartaal van dit jaar. Maar de bedrijven geven ook een winstwaarschuwing af. De snel stijgende inkoopprijzen werken drukkend op de winstgevendheid.

Zo zijn de inkoopprijzen (de prijzen van de staalproducent voor de staalhandelaar of staalbouwer) van stalen halffabricaten (zoals warmgewalste coils, koudgewalste coils, sendzimir verzinkte coils en kwartoplaat) in het eerste kwartaal van 2021 flink omhooggegaan. Ruim een derde van de ondervraagde MKB-bedrijven is daarom genoodzaakt geweest de eigen verkoopprijzen te verhogen. De helft hiervan heeft de prijzen blijvend opgeschroefd, een kwart heft een tijdelijke materiaaltoeslag als compensatie voor de gestegen inkoopprijzen. Ruim driekwart van de ondernemingen die de verkoopprijzen hebben verhoogd, zien dat terug in een stabiel of zelfs verbeterd bedrijfsresultaat. Bij het andere kwart heeft de prijsverhoging echter onvoldoende effect en valt het bedrijfsresultaat slechter uit.

Het herstel van de binnenlandse orderpositie van de MKB-ers, ingezet in het laatste kwartaal 2020, zet door in het eerste kwartaal 2021. Bij 37 procent van de geïnterviewden is de orderpositie binnenland (wederom) verbeterd, bij 20 procent is sprake van een verslechtering ten opzichte van het 4e kwartaal vorig jaar. Ruim een kwart van alle las- en constructiebedrijven laat een afname optekenen.

De orderportefeuille van de ondervraagde bedrijven is gedurende de eerste drie maanden van het jaar ook weer verder gestegen. Gemiddeld bedraagt de orderportefeuille nu 9,6 weken, tegen 8,9 weken over de laatste drie maanden van vorig jaar.

In contrast met het binnenland, is de orderpositie buitenland er maar weinig op vooruit gegaan. Een op de vier exporterende bedrijven, waaronder veel verspanende ondernemingen, kampt zelfs met een verslechtering ten opzichte van een kwartaal eerder, door krimpende buitenlandse orderportefeuilles. Net als voor het binnenland, verwachten de bedrijven niettemin een versterking van de buitenland-positie in het tweede kwartaal 2021.

Dat er licht gloort aan het einde van de coronatunnel, blijkt ook de personeelscijfers. Voor het eerst in vijf achtereenvolgende kwartalen zijn er meer bedrijven die personeel hebben aangetrokken dan bedrijven die medewerkers laten afvloeien, per saldo een voorzichtige 8 procent. Nog steeds 40% van de respondenten heeft één of meer onvervulde vacatures. Dat is gemiddeld 1,8 vacature per bedrijf en komt neer op gemiddeld 3,3 procent van het personeelsbestand.

Al met al heeft 28 procent van de ondernemingen over het eerste kwartaal een beter bedrijfsresultaat geboekt dan het kwartaal ervoor. Daarentegen sluit 30 procent, waaronder veel las- en constructiebedrijven en toeleveranciers aan de bouw, het kwartaal slechter af. Dat is volgens veel respondenten debet aan de hogere materiaalprijzen. Die hogere prijzen hebben ook de gemiddelde winstontwikkeling afgevlakt. Op dit moment maakt 58% van de bedrijven in het MKB-metaal winst, 25 procent speelt break-even en 17% lijdt verlies.

Ook in het huidige tweede kwartaal lijken de stijgingen van de staalprijzen vooralsnog aan te houden. Volgens staalhandelsonderneming Noviostaal vallen koudgewalste coils op dit moment gemiddeld 120 euro per ton duurder dan een maand geleden, sendzimir verzinkte coils kosten 150 euro per ton meer en kwartoplaat moet 190 euro per ton meer opleveren. Voor warmgewalste coils moet door de bank genomen per ton 135 euro méér worden neergeteld. Dat gemiddelde strookt wel met de prijsverhoging die ArcelorMittal voor haar warmgewalste rollen heeft doorgevoerd. Het staalconcern hanteert nu een basisprijs van 1.100 euro per ton. Halverwege vorige maand was dat nog zo’n 970 euro per ton, een stijging van 130 euro.

Het oplopen van de staalprijzen zit ‘m voornamelijk in de forse toename van de vraag naar staal in Europa, vooral vanuit de automobielindustrie, nu de nationale economieën in Europa zich langzaam maar zeker ontworstelen aan de coronacrisis. Daarbij moeten vragers vooral aankloppen bij de staalproducenten in de Europese Unie. De Europese staalfabrieken kunnen de groeiende vraag lastig aan, óók omdat ze als gevolg van de coronacrisis hun productiecapaciteit, soms tijdelijk, soms permanent, hebben moeten verminderen. Hierdoor houdt het aanbod geen gelijke tred met de vraag.

Import vanuit andere delen van de wereld zou soelaas (en mogelijk een prijsdrukkend effect) kunnen geven, maar wordt beperkt door de invoerheffingen van de EU. Deze heffingen gelden voor in totaal 26 stalen halffabricaten, waaronder warmgewalst staal. Ze zijn bedoeld als bescherming van EU-producenten tegen oneerlijke concurrentie van buitenaf. Eind deze maand rondt de Europese Commissie haar evaluatie van de importbeperkingen af. Of de heffingen worden opgeheven, verminderd of juist verlengd, zal mede afhangen van wat de VS en China met hun heffingen op staal vanuit derde landen gaan doen. In elk geval lijkt er een CO2-heffing te komen op geïmporteerd staal. Een voorstel hiervoor is onlangs aangenomen door het Europees Parlement.

  • Foto: koepelconstructie herontwikkeling EDGE West, Amsterdam (De Architecten Cie., © Oosting ASK Romein).