26 januari 2023

Niet 20 miljoen, als voor 2022, maar 60 miljoen euro trekt het kabinet voor dit jaar uit om het verduurzamen van het transport naar, op en vanaf bouwlocaties in ons land te versnellen. Desondanks maakt die verduurzaming nog niet echt vaart en dat ligt onder meer aan de overheid, concluderen studenten aan de Hogeschool van Amsterdam na onderzoek.

Met dit jaar 40 miljoen euro extra voor de Subsidieregeling Schoon en Emissieloos Bouwmaterieel, wil het kabinet Nederlandse bouwbedrijven prikkelen tot de aanschaf van bouwmaterieel zoals vrachtwagens, hijskranen en graafmachines die werken op elektriciteit of waterstof in plaats van fossiele brandstoffen. Ook het ombouwen van bestaand materiaal naar emissieloos en schoon wordt via de regeling bemoedigd.

Met de subsidieregeling hoopt het Rijk de uitstoot van milieuschadelijke stoffen zoals CO₂ en fijnstof als gevolg van bouwactiviteiten flink terug te dringen. Belangrijk motief om het subsidiebudget voor dit jaar op te trekken naar 60 miljoen, schuilt echter in de actuele stikstofproblematiek. Begin november vorig jaar zette de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State een streep door de zogeheten bouwvrijstelling stikstofuitstoot. Die vrijstelling hield in dat voor een bouw- of infraproject in de buurt van een Natura 2000-gebied een vergunning mag worden verleend zónder rekening te houden met de emissie en depositie van stikstof. Nu deze vrijstelling van de baan is, is de verduurzaming van bouwmaterieel extra urgent geworden.

Volgens verantwoordelijk staatssecretaris Vivianne Heijnen (Milieu) is er binnen de bouwsector veel animo voor de subsidieregeling. Toch wordt een vlotte verduurzaming van bouwmaterieel juist door de overheid in de wielen gereden, stellen studenten aan de HvA na onderzoek in opdracht van Bluekens EV.

De subsidieregeling ten spijt, de overheid doet nog te weinig om de verduurzaming van bouwmaterieel aan te jagen, stellen de onderzoekers vast op grond van interviews met bouwbedrijven. Veel ondervraagde bedrijven missen concrete handvatten van de overheid, bijvoorbeeld in de vorm van een duidelijke routekaart. Ook lokale regelgeving kan een drempel opwerpen. Zo hebben vooralsnog alleen de grotere steden in Nederland milieuzones ingesteld.

Een tweede belangrijk obstakel voor de verduurzaming van het transport van en naar de bouwplaats is volgens de onderzoekers de stroomvoorziening, mede door het groeiende gebrek aan capaciteit op het net.

Niettemin is Nederland op het gebied van verduurzaming van bouwtransport zeer vooruitstrevend, aldus de HvA-studenten. Veel andere Europese landen lopen achter op ons land. Verschillende Europese landen verduurzamen op verschillende snelheden, waardoor de verduurzaming op Europees niveau weer vertraging oploopt.

De HvA-studenten gaan hun onderzoek nog verder uitdiepen. De uitkomsten hiervan hopen ze nog begin dit jaar wereldkundig te maken. Wie het onderzoek wil volgen of er aan wil meewerken, kan een mail sturen naar letizia@purposepath.nl

• Informatie over de Subsidieregeling Schoon en Emissieloos Bouwmaterieel vindt u op deze webpagina van RVO.nl
• Foto: Cat 323F, de volledig elektrisch aangedreven rupsgraafmachine van Pon Equipment.