Eurofer doet dat naar aanleiding van het klimaatakkoord van Parijs en samen met vertegenwoordigers van tien andere energie-intensieve industrieën in de EU zoals voor cement, keramiek, kalk, glas, chemicaliën en andere metalen dan staal. Gezamenlijk zijn deze industrieën goed voor 2,6 miljoen directe en nog eens miljoenen indirecte arbeidsplaatsen binnen de Europese Unie. Hiervan neemt de staalindustrie zo’n 2,3 miljoen banen voor haar rekening. De elf industrieën vormen de belangrijke basis voor de productieketens van automobielen en vliegtuigen, machines en apparaten, verpakkingen, gebouwen, infrastructuur, offshore en energie.

Het energieverbruik en de emissies van de basisindustrieën zijn in de loop der jaren aanzienlijk gereduceerd (de emissies met ongeveer een derde deel ten opzichte van 1990), maar de impact op het milieu blijft groot. ‘Te lang heeft de industrie gezegd dat het te moeilijk of te duur zou zijn om de ambitieuze klimaatdoelstellingen van de EU te halen, of beide. Maar de realiteit is dat het absoluut noodzakelijk is om de klimaatverandering met alle beschikbare middelen te bestrijden. De Europese burgers eisen dit. De planeet en onze toekomstige generaties eisen dat wij samen handelen, samen met onze toekomstige generaties', stelt de directeur-generaal van Eurofer, Axel Eggert bij de planpresentatie eind november vorig jaar.

Daarom is er nu een masterplan dat de verschillende prioriteiten van het beleid in de aanloop naar 2050 uiteenzet, waaronder het vinden of creëren van afzetmarkten voor klimaatneutrale en ‘kringloop-economische’ producten, steun voor de demonstratie van baanbrekende technologieën op een industriële schaal en toegang tot concurrerend geprijsde, koolstofarme – of liever nog – koolstofneutrale energie. Ook draagt het plan mogelijke oplossingen aan, maar die oplossingen verdienen nog verdere uitwerking. Zodra de beoogde beleidsmaatregelen worden getroffen, worden uit alle beschikbare opties de meest efficiënte oplossingen verkozen, zo luidt de planfilosofie.

Hoewel niet expliciet verwoord, behoort het koolstofneutraal maken van de energie-intensieve industrieën tot de belangrijkste doelen van het masterplan. ‘Deze transitie is een gedeelde verantwoordelijkheid van de industrie, overheden en het maatschappelijke middenveld’, voegt de leidsman van Eurofer toe. ‘Het masterplan is niet alleen een plan in de letterlijke zin van het woord – het is ook een proces voor een beter begrip onder belanghebbenden van wat nodig is om de overgang naar een koolstofarme toekomst tot een succes te maken. Als het werkt, ontstaat een win-win situatie voor zowel de industrie als de maatschappij als geheel.'

Het masterplan is 28 november jl. gepubliceerd door de Europese Commissie en past bij de Low Carbon Roadmap die Eurofer eveneens begin november 2019 heeft uitgebracht voor de Europese staalindustrie. De roadmap schetst de verschillende wegen naar het centrale doel: in 2050 zijn de ‘carbon emissions’ ten opzichte van 1990 met 80–95% verminderd. Dat vraagt om flinke investeringen in nieuwe productietechnologie en in de infrastructuur voor de toepassing van ‘groene’ energie. De PDF van de roadmap is hier gratis te downloaden.

De elf basisindustrieën zijn overigens niet de enige die hun ambitie voor een koolstofneutrale toekomst hebben gedocumenteerd. Zo kwam de RU Wageningen eind oktober 2019 met een wereldwijd actieplan voor een koolstofneutrale land- en bosbouwsector in 2040.

• Foto: Eurofer.