8 februari 2022

De Nederlandse bouw gaat de komende jaren meer dan 300 miljoen euro besteden aan robotisering. Dat is nodig vanwege het personeelstekort, de woningnood en de energietransitie, stelt ABN AMRO in een recent rapport over robots in de bouw.

De bank verwacht dat de bouwsector tot 2030 zo’n 306 miljoen euro uittrekt voor robots die voor en bij het bouwen inzetbaar zijn. Het gaat dan onder meer om 3D-printrobots, lasrobots, scanrobots, drones en demontage/slooprobots. De categorie slooprobots is al behoorlijk gangbaar op de vaderlandse bouwplaatsen, maar bijvoorbeeld constructierobots zijn er nog een betrekkelijk zeldzame verschijning. Bij een investering van meer dan 300 miljoen tot 2030, zal het aantal robots in de bouw met ongeveer 14 procent toenemen, denkt de bank. Vooral het gebruik van drones zou wel eens een hoge vlucht kunnen nemen.

In het toepassen van robots in de bouw loopt Nederland volgens ABN AMRO op dit moment zo’n zeven jaar achter bij bijvoorbeeld Duitsland en Zwitserland. Het verschil met deze koplopers wordt gemaakt door de kleinere schaal van de sector en van projecten in ons land, de terughoudendheid van bouwondernemers en het gebrek aan durfkapitaal, aldus de bank.

Om robots ook efficient en effectief te kunnen inzetten, is dikwijls eerst een standaardisatie van bestaande bouwproductieprocessen nodig. Daarnaast zijn de kosten vaak ‘nog wel even slikken’. Een relatief eenvoudige drone gaat voor ongeveer 500 euro van de hand, maar met de aankoop van andere robots zijn tonnen gemoeid. Bovenop de aanschafprijs komen dan nog de kosten van software en onderhoud. Dat maakt robots vaak alleen betaalbaar voor de grotere bouwondernemingen. Kleinere bedrijven zouden kunnen kiezen voor een huur- of leasecontract met de producent, die dan eigenaar blijft van het product.

De komende jaren ziet de bouw zich gesteld voor de opgave om het woningtekort weg te werken door zo’n 100.000 nieuwe woningen te bouwen. Tegelijkertijd dient een goed deel van de bestaande woningvoorraad, circa anderhalf miljoen huizen, te worden verduurzaamd. Tel daarbij op dat het aantal vakkrachten in de bouw nog altijd afneemt en dat (volgens ABN AMRO) momenteel 23 procent van de vacatures binnen de sector onvervulbaar is en de weg is vrij voor meer robots. Robots kunnen een antwoord zijn op de personeelstekorten en bovendien bijdragen aan het terugdringen van faalkosten. Immers, de robot maakt a priori minder uitvoeringsfouten dan de mens.

Ook ziet de bank milieuvoordelen in een bredere inzet van robots in de bouw. ’t Kan resulteren in minder materiaalgebruik en minder afval. ‘Met 3D-printers zijn bijvoorbeeld vrije vorm-ontwerpen mogelijk voor veel lichtere, maar even stevige bouwconstructies. Dit vereist minder materiaal’, stelt de bank. ‘Dit geldt ook voor robots die in een fabriek gebouwonderdelen vervaardigen.’ Naast reducties op materiaal en afval brengt de inzet van robots ook een beperking van transportbewegingen en van arbeid op de bouwlocatie met zich mee.

• Het onderzoeksrapport van ABN AMRO is hier gratis te downloaden. In het rapport zijn ook tips voor robotisering en een overzicht van leveranciers van robots opgenomen.
• Foto: Spot, de robothond van Boston Dynamics. Toegerust met een 360 graden-camera en op afstand bedienbaar is deze ‘viervoeter’ in staat inspecties uitvoeren op plekken met veel obstakels, zoals platforms en bouwplaatsen.