19 mei 2002

Technische vakken kampen al enkele jaren met een dalende populariteit onder jongeren in het voortgezet onderwijs. Ook dit jaar is het aantal leerlingen dat kiest voor een technisch profiel, weer gedaald. VMBO’ers zijn de techniek echter goed gezind, zo valt op te maken uit de nieuwe Monitor Techniekpact.

De Monitor Techniekpact – een gezamenlijke uitgave van het Techniekpact, Platform Talent voor Technologie en Rijksoverheid – laat via interactieve grafieken, tabellen en kaarten zien hoe ’t er voorstaat in het technisch onderwijs en de technische arbeidsmarkt en wat de trends en uitdagingen zijn. Begin deze maand zijn alle onderwijs-cijfers in de database weer geactualiseerd.

De update leert dat het aantal jongeren dat een technisch profiel prefereert nog altijd een dalende trend vertoont. HAVO en VWO laten het grootste verval optekenen. In 2016/2017 kozen nog 53.743 leerlingen in het HAVO of VWO voor een natuurprofiel. Dat aantal is in het lopende schooljaar 2021/2022 teruggelopen tot 47.232. Dat zit ‘m enigszins in de afname van het aantal leerlingen op beide niveaus in de afgelopen jaren, maar ligt toch grotendeels aan de neergang in het kiezen voor techniek. Die teruggang speelt in nagenoeg alle gradaties van het middelbaar onderwijs. Het VMBO vormt een positieve uitzondering.

Na jaren van daling in het VMBO gaat nu een stabiel aantal jongeren een technische richting op. Volgens de Koninklijke Metaalunie, participant in de Landelijke Regiegroep Techniekpact, is dat te danken aan de recente financiële injecties in deze tak van onderwijs. ‘Investeren heeft effect, dat zie in je het vmbo met Sterk Techniek Onderwijs. Daar wordt sinds 2 jaar 100 miljoen euro extra per jaar geïnvesteerd’, stelt Anne Marie Heij, beleidssecretaris Onderwijs bij de ondernemersorganisatie. ‘Juist de betrokkenheid en de context van bedrijven maakt dat leerlingen zich uitgedaagd voelen en zicht krijgen op waar ze terecht komen. Het vmbo is nu stabiel, dat is al goed nieuws na decennia van krimp. Vanuit die situatie moet er weer groei komen.’

De aanwas van nieuwe studenten in het technisch hoger beroepsonderwijs en wetenschappelijk onderwijs is op orde, zo blijkt uit de Monitor. De instroom in het HBO is het afgelopen jaar licht gedaald, in het WO licht gestegen. Het aandeel van nieuwkomers blijft echter stabiel en komt wederom uit op 23% in het HBO en 34% in het WO. Hetzelfde geldt voor het MBO met een vaste 28%, maar hier is instroom in absolute studententallen wel substantieel afgenomen.

Blijft in het MBO het aantal gediplomeerden met technische profiel al enige tijd nagenoeg hetzelfde, het hoger en wetenschappelijk onderwijs levert de laatste jaren opvallend meer verse techniek-professionals af. Die stijging is terug te voeren op de periode 2003–2015 waarin een groeiend aantal jongeren hun keuze op techniek hebben laten vallen. ‘Nu de instroom stokt, betekent dat dat over een aantal jaar bij de gediplomeerden dezelfde dalende curve te zien zal zijn. De impact hiervan zal enorm zijn’, waarschuwt de voorzitter van de Landelijke Regiegroep Techniekpact, Thea Koster. ‘Vier op de vijf banen die nodig zijn om de grote transities te realiseren (energie, digitalisering en woningbouw) bevinden zich in het domein techniek en ICT. Het kabinet heeft grootse plannen. Maar juist daar waar de plannen het grootst zijn, is er krapte.’

• Monitor Techniekpact. Eind deze maand ondergaan ook de arbeidsmarkt-cijfers in de monitor weer een update.
• Foto: Techniek Beeldbank, © Timon Jacob.