Per 1 juli 2021 is de Wet Stikstofreductie en Natuurverbetering in werking getreden. Hiermee is ’t niet langer verplicht om activiteiten die tijdelijke emissies van stikstofoxiden (NO_x) met zich meebrengen, zoals het bouwen, te toetsen op effecten voor de naburige natuur. Hiermee is voor het bouwen nu geen natuurvergunning meer benodigd.

Naast het bouwen geldt de vrijstelling ook voor het (eenmalig) aanleggen van infrastructuur en de sloop van bouwwerken, immers eveneens activiteiten met tijdelijke emissies. Ook bij deze activiteiten speelt stikstofuitstoot en -depositie vanaf 1 juli geen rol meer in het traject van vergunningaanvraag en -verlening. Wél blijft ‘t aan de orde voor de gebruiksfase van bouwwerken. De wet gaat er van uit dat bij gebruik sprake is van permanente uitstoot en daarmee van blijvende milieubelasting.

Voornaamste doel van de wet is om bouwprojecten weer (gemakkelijker) mogelijk te maken, nu is vastgesteld dat de bouw- en infrasector een relatief beperkt aandeel heeft in de totale stikstofemissie. Ook de tijdelijke emissies tijdens het bouwen zijn slechts een klein deel van álle tijdelijke emissies. Met de wet wil het kabinet de regels en voorwaarden vereenvoudigen, zónder afbreuk te doen aan natuurherstel.

Niettemin vraagt het kabinet van de bouw- en infrasector om versneld over te stappen op emissiearm bouwen. Dat is nodig om de stikstofuitstoot te reduceren, maar ook de emissies van CO₂ en fijnstof terug te dringen. Net als andere sectoren dient de bouw maatregelen te treffen voor de ‘structurele aanpak stikstof’. De maatregelen voor de bouw worden op dit moment uitgewerkt en binnenkort vastgelegd in een ‘Routekaart Schoon en emissieloos bouwen’. Maatregelen volgens de Routekaart dienen de juridische basis voor de bouwvrijstelling verder te versterken.

De maatregelen gaan deel uitmaken van een compleet maatregelenpakket voor de aanpak van de stikstofproblematiek. Het is dan ook niet zo, dat maatregelen voor de bouw de stikstofuitstoot van het project als geheel dienen te compenseren. Welke bouwgerelateerde maatregelen de beste zijn, is sterk afhankelijk van de lokale omstandigheden rondom de bouwplaats. Bij de uitvoering van de maatregelen is een belangrijke rol toebedacht aan de gemeenten.

Voor het emissieloos bouwen trekt het kabinet één miljard euro uit. Daarnaast steekt de overheid zo’n twee miljard euro in maatregelen om de stikstofuitstoot vanuit andere sectoren terug te dringen. Daaronder valt onder meer het uitkopen van boeren en het ondersteunen van de verduurzaming van landbouwbedrijven. Drie miljard gaat naar herstel van natuurgebieden. Mede via deze investeringen wil de overheid dat de huidige stikstofemissies per 2035 met de helft zijn gereduceerd. Driekwart van de bestaande natuurgebieden dient dan niet meer onderhevig te zijn aan stikstofdepositie.

• Foto: Natura 2000-gebied Bargerveen (© Staatsbosbeheer).