Bij het nieuwe winkelgebouw op de hoek Kalanderstraat/De Klomp in hartje Enschede heeft architectenbureau BFAS een uitnodigend uiterlijk gecombineerd met een ruime flexibiliteit van het interieur. De ruimtelijke en lichtgewicht draagconstructie faciliteert de aanpasbaarheid van de plattegronden en gevels en ontziet de bestaande fundering waarop het gebouw sinds april 2017 in vol bedrijf is.

Tot een jaar geleden was de hoek Kalanderstraat/De Klomp bij het Van Heekplein in het centrum van Enschede gevuld met een filiaal van de HEMA. Sinds 1932 was dat gebouw uitgegroeid tot een oude bekende in het binnenstedelijke winkelgebied, maar ook één met een ietwat gedateerde aanblik en een achterhaalde bouwkundige opzet en indeling. Vervanging was de enige reële optie. De opvolger, in maart 2017 voltooid, is in vele opzichten de tegenhanger van zijn voorganger.

Het ontwerp van het Amsterdamse architectenbureau BFAS heeft geleid tot een breuk met het verleden en dat is ook direct te zien aan de hoofdvorm en de gevels. In aansluiting op de schaal van de binnenstad zijn de hoge langswanden aan de winkelstraten opgedeeld in kaders van Portugees natuursteen, afwisselend ingevuld met goudkleurige aluminium panelen en glazen puien. Dankzij het gevarieerde gevelbeeld trekt het gebouw de aandacht van het winkelend publiek en krijgt het grote, hoge gebouwvolume zijn menselijke maat. De verschillende gevelsegmenten zijn sterk verwant in vorm, hoogte en materialisering. Hierdoor presenteert het gebouw zich als verzamelgebouw van meerdere winkelunits, maar ook als één winkelcomplex.

De 7 m hoge, gebogen glasgevel van de hoofdentree zorgt het uitnodigende gebaar naar de voorbijgangers en geeft tegelijkertijd de gepaste reactie op de afgeronde hoek van het pand aan de overkant van de straat. Rondom de glasgevel hebben de goudkleurige aluminium panelen extra dynamiek gekregen via patronen van ellipsvormige perforaties. De gaten zijn min of meer willekeurig uit de 6 mm dunne gevelplaat gesneden. Verderop in de langsgevels zijn de panelen met een herhaald patroon ingesneden, waarna de snijkanten verschillend zijn uitgebogen. Zo hebben de gebouwgevels volgens twee geheel verschillende procedés eenzelfde 3D-karakteristiek meegekregen, waardoor ze zich in de loop van de dag bij veranderende lichtval steeds anders manifesteren.

Ook ín het gebouw wordt duidelijk dat het tijdperk van het nieuwe winkelen in Enschede is aangebroken. De nieuwbouw bestrijkt in totaal 3.400 m², verdeeld over twee vrij indeelbare bouwlagen met elk een vrije hoogte van 6,5 m. Hierdoor leent het gebouw zich voor uiteenlopende retaildoeleinden en -formules, van één of meerdere gebruikers.

 
Aan de Stegge Twello heeft het winkelcomplex gebouwd op precies dezelfde plek als dat van een vroeger Hema-filiaal, bovenop de bestaande fundering. De nieuwe constructie, naar ontwerp van JVZ Raadgevend Ingenieursburo, is uitgevoerd als een lichtgewicht staalskelet met een geïsoleerd staaldak. Haaks op de Kalanderstraat zorgen ongeschoorde spanten voor de stabiliteit. Evenwijdig aan deze straat wordt de constructie in evenwicht gehouden door geschoorde spanten.

Opdrachtgever IEF Berlage houdt het gebouw in portefeuille en verhuurt ’t momenteel aan Douglas, G-Star, Snipes, Superdry en Costes. Deze vijf fashion-retailers beschikken allemaal over een eigen winkelunit.

• Afbeeldingen: Joop van Reeken, Joost Koek, Hans Nijs, BFAS en Metadecor.

ADO, juni 2017.