De doeltreffende combinatie van eigentijdse architectuur en respectvolle stedenbouwkundige inpassing toont zich direct in de gevels van de nieuwbouw. De gevels bestaan uit open vakken van stalen vliesgevels en gesloten, langwerpige vlakken van okerkleurig keramiek. De verticale belijningen van zowel de gesloten als open delen benadrukt de afstemming op het metselwerk, natuursteen en stucwerk van de omliggende bestaande bebouwing. De dynamiek van de nieuwe gevel wordt versterkt door de keramische stroken diagonaal te laten verspringen en het keramiek zelf afwisselend een gladde of gekamde textuur mee te geven.

Het interieur van het gebouw – 3.500 m² en bijna 15 m hoog – is één avontuurlijk arrangement van informatieterminals, leestafels, studieplekken en leeshoeken. Al deze bestemmingen zijn te ‘ontdekken’ via de brede trap vanaf de hoofdentree. Op de bovenste verdieping wordt de verkenning beloond met een wijds uitzicht over het oude centrum van de stad.

Het gebouw staat op de plek van de voormalige SNS-bank. De gegeven fijnmazige kolomstructuur van dit bankgebouw bleek ongeschikt voor een bibliotheek met de gewenste open plattegronden en moest daarom wijken voor de nieuwbouw. De kelder van het bestaande pand wordt wél grotendeels hergebruikt: voor het boekenarchief, een auditorium, een ruime fietsenstalling en het tv- en radiostation van de lokale omroep. Ondersteunende functies worden ondergebracht in het naastgelegen monument La Fontana. De Proosdijtuin wordt heringericht tot het groene hart van het complex.

De bibliotheek is bovenop de bestaande kelder geprojecteerd. Om dit constructief in goede banen te leiden, legde opdrachtgever NV Maatschappelijk Vastgoed Deventer het constructief ontwerp en de engineering van de nieuwe bovenbouw mét behoud van de bestaande kelder in handen van JVZ Ingenieurs. Dit lokaal gevestigde bureau was al betrokken bij eerdere voornemens om het SNS-bankgebouw te transformeren.

JVZ ontwierp de bovenbouw als een staalskelet van kolommen en liggers met kanaalplaatvloeren op de verdiepingen. Verdiepinghoge vakwerken maken de overstekken boven de entree mogelijk. Aangezien de oorspronkelijke kelderfundering geen grote extra belasting toelaat, is de fundering van de bovenbouw ingepast tussen de bestaande kolommen van de kelder. De schroefpalen zijn dwars door de keldervloer heengevoerd. Hierop zijn de nieuwe poeren gestort. De nieuwe kolommen zijn zó geplaatst dat ze de vrije indeelbaarheid van de bibliotheek nergens in de weg staan.

Om het auditorium in de kelder kwijt te kunnen, is een deel van de keldervloer verwijderd. Een meter hierboven is de begane-grondvloer aangebracht. Om de horizontale gronddruk op te vangen, worden de kelderwanden ondersteund door een nieuwe staalconstructie.

De efficiency in ontwerp- en uitvoering vindt zijn oorsprong in een intensieve multidisciplinaire samenwerking. Tijdens ontwerp en engineering trokken constructeur, architect, opdrachtgever en aannemer gezamenlijk op. Architect en constructeur werkten beide in een 3D-model. Hierdoor konden eventuele onvolkomenheden snel worden signaleerd. Het uiteindelijk bestek week nauwelijks af van het ontwerp.

Bovendien kreeg de aannemer al in een vroeg stadium een duidelijk beeld van de gevraagde uitvoeringsmethodiek op de bouwplaats, de inzet van tijdelijke hulpconstructies en de precieze hoeveelheden en tijdstippen van levering van de elementen op de bouwlocatie. Hierdoor was het mogelijk alle verschillende constructiedelen met één torenkraan direct vanaf de vrachtwagen in te hijsen en monteren. Dat was ook een vereiste, omdat de binnenstedelijke bouwlocatie geen ruimte bood aan materiaalopslag.

• Bierman Henket Architecten
• Afbeeldingen: Bierman Henket architecten en JVZ Ingenieurs.

ADO, mrt. 2018.