Skip to main content
BIM

BIM

De meest ingrijpende innovatie van de laatste jaren in de bouw is het ‘virtueel bouwen’ of BIMMEN. BIM staat voor: Building Information Modelling, oftewel: Bouw Informatie Modellering.

De meest ingrijpende innovatie van de laatste jaren in de bouw is het ‘virtueel bouwen’ of BIMMEN. BIM staat voor: Building Information Modelling, oftewel: Bouw Informatie Modellering.

Page content

In de visie van Bouwen met Staal is BIM een ‘gereedschap voor vernieuwing’. Het biedt (o.a. staalgerelateerde) bedrijven het instrumentarium voor adequate procesbeheersing en samenwerking met ketenpartners, zoals aansluiting bij constructeur en architect.

Binnen een bouwproces werken zeer veel verschillende partijen samen om te komen tot het uiteindelijke resultaat. De rollen en verantwoordelijkheden van deze partijen verschuiven regelmatig. Ook de omgeving is continu in beweging. Het groot aantal partijen en de vele, diverse gegevens binnen een project en de dynamiek daarvan maken dat het risico op faalkosten groot.

Via BIM is het mogelijk alle relevante informatie gedurende het hele bouwproces te bewaren, gebruiken en beheren in een digitaal (3D-) gebouwmodel. Alle partijen die bij het bouwproces zijn betrokken, werken met dezelfde informatie en zien hierdoor van elkaar wat er gebeurt. De informatie is dan ook voortdurend beschikbaar en altijd actueel. In de automobiel- en vliegtuig-industrie, bijvoorbeeld, worden dergelijke methoden van informatieopslag en -deling al heel lang succesvol toegepast.

BIM
BIM-model Theater aan de Parade, Den Bosch (Mertens Bouwbedrijf Weert).
BIM is lean samenwerken

BIM betekent efficiënt (lean) samenwerken.

BIM is een manier van ontwerpen, bouwen en gebruik, waarbij het gebouw of de constructie in een computer als 3D-model wordt opgebouwd. BIM is een methode, een proces en een hulpmiddel om op een efficiënte wijze met diverse partijen samen te werken.

De voordelen die BIM, onder andere, met zich meebrengt, zijn het terugbrengen van faalkosten, betere kwaliteit van het gebouw en een betere samenwerking en wederzijds begrip tussen alle partijen. 

Doordat er in drie dimensies (3D) gewerkt wordt aan het gebouw, zijn alle tekeningen die van het model worden gemaakt, kloppend met elkaar. Elke wijziging in het model wordt op elke tekening doorgevoerd. Daarnaast is het door het werken in een 3D-omgeving eenvoudig om doorsneden of visualisaties te genereren, bijvoorbeeld bij een complex knooppunt van staalconstructie, latei of vloer. BIM is dus efficiënt (lean) samenwerken.

BIM
112 Meldkamer Oost-Nederland, Apeldoorn (Draw Vision Europa).
OpenBIM

OpenBIM staat voor een transparante aanpak waarbij alle belanghebbenden elkaar informeren, onder meer met behulp van 3D-objectmodellen met kenmerken, maar ook met gebruikelijke data en resultaten, zonder de noodzaak of verplichting om voorgeschreven software te gebruiken.

In de praktijk wordt nogal eens verwacht (of voorgeschreven) dat men gaat BIM-men met dezelfde software, dit wordt vendorBIM genoemd. Maar niet iedereen kiest altijd voor dezelfde software. De keuzes van ontwerpende disciplines kan anders uitvallen dan die van producerende partijen.

Daarom worden openBIM-principes toegepast. Hierbij zijn de deelnemers in het project vrij in hun keuze van software, de uitwisseling van informatie gaat (wél) via standaarden.

De projectpartners maken gebruik van discipline (deel) modellen met uitwisseling downstream via open standaarden zoals IFC en BCF. Ofwel; ze werken samen aan en in één BIM-model!

Open BIM is een initiatief van buildingSMART en verschillende softwareleveranciers, die het open buildingSMART Data Model (IFC) toepassen.

  • Meer informatie over de inzet van BIM en, breder, de digitalisering van de gebouwde omgeving vindt u op www.digigo.nu.
BIM
Nieuwbouw Bibliotheek Universiteit van Amsterdam, Amsterdam (Buiting Staalbouw).
IFC-uitwisselformaat

IFC is een open standaard voor het uitwisselen van BIM-gegevens.

IFC wordt wereldwijd ondersteund door zo’n 150 BIM software-applicaties om digitale gegevensuitwisseling tussen bedrijven binnen of voor de bouw en het facility management mogelijk te maken.

BuildingSMART is de onafhankelijke, internationale non-profit organisatie, die IFC en openBIM ondersteunt. BuildingSMART heeft regionale ‘chapters’ in Europa, Noord-Amerika, Australië, Azië, het Midden-Oosten en ook binnen de Benelux. De organisatie kent een software-certificatieproces voor het borgen van de kwaliteit van IFC-softwareapplicaties én om vertrouwen te bieden aan eindgebruikers die met behulp van IFC gegevens uitwisselen.

De IFC-specificatie is geschreven met behulp van de EXPRESS data definition language, gedefinieerd in ISO10303-11 door de TC184/SC4-commissie van ISO. Het is dezelfde data-definitietaal zoals die wordt gebruikt in bijvoorbeeld STEP of CIS / 2.

De bestandsstructuur voor IFC-uitwisseling (de syntax van de IFC data-bestand met achtervoegsel ". Ifc") is het zogeheten ‘STEP fysiek bestand’-formaat, gedefinieerd als ISO10303-21 door dezelfde ISO TC184/SC4-commissie. Het is een ASCII-bestandsformaat dat wordt gebruikt voor het uitwisselen tussen verschillende applicaties.

Van het IFC-bestandformaat zijn door de jaren heen verschillende versies ontwikkeld. U vindt ze in dit overzicht.

  • Toelichting op IFC en de relatie van IFC met openBIM wordt uit doeken gedaan in deze Archicad-video (YouTube, 2012).
BIM
The Joan, Amsterdam-Zuid (Voortman Steel Construction).
Modelvoorwaarden

Bij gebruik van een Building Information Model in een bouwproject, dienen de projectpartners tijdig enkele duidelijke afspraken te maken over toe te passen werkmethodieken.

Doel van deze afspraken is om alle betrokkenen een helder beeld te geven van de aanpak en de verwachtingen van (de kwaliteit van) de resultaten.

Enkele belangrijke vragen die daarbij worden beantwoord:

  • Waar ligt het 0-punt van het BIM-model. Het is raadzaam dat alle projectbetrokkenen hetzelfde 0-punt hanteren, zodat de aspectmodellen bij samenvoeging in het model exact op juiste positie staan.
  • Zijn de staalprofielen goed gepositioneerd in de ontwerpfase?
  • Is het benodigde 'hulpstaal' reeds aanwezig in het aangeleverde model?
  • Waar dienen de IFC-bestanden te worden opgeslagen?
  • Wie is de eigenaar van model?

Voor het maken van de afspraken kunt u dit voorbeeld BIM-uitvoeringsplan inzetten als sjabloon. Dit voorbeeld-plan is toegeschreven op alle bouwpartners die in projecten met behulp van een BIM willen samenwerken.

Invulling van een project-specifiek BIM-uitvoeringsplan gebeurt bij voorkeur voorafgaand aan het modelleren en het afsluiten van de contracten met de bouwpartners.

Aandachtspunten bij invulling BIM-uitvoeringsplan:
  • Waarom? (doelen)
  • Waardoor? (effect)
  • Wat gaan doen?
  • Wie gaat wat doen?
  • Waarmee? (keuze software)
  • Waar opgeslagen?
  • Welk formaat?
  • Wanneer?
Voorbeeld (hoofdstuk)indeling BIM-uitvoeringsplan:

1. Doelen & BIM-toepassing (doelen met beargumenteerde afgeleide BIM-toepassingen en te verwachten voordelen. Per BIM-toepassing een omschrijving, mogelijk met voorbeelden om zo verkeerde verwachtingen te kanaliseren)

2. Betrokken organisaties (met hun rol in het project; bijvoorbeeld wie verzorgt het samenvoegen van modellen voor clashdetectie?).

3. Principe-afspraken BIM (gekozen 0-punt, opbouw verdiepingen, naamgeving objecten, plaatsing bestanden op server, enz.).

4. Globaal BIM-procesprotocol (overzicht van het BIM-proces, waarbij per fase is benoemd wie, wat, waarmee modelleert).

5. Communicatie en uitwisselprocedures (in kaart gebracht welke partij wat aanlevert in welk bestandsformaat).

6. ICT-infrastructuur.

7. Opzet 3D BIM-model:

  • structuur van deelmodellen;
  • level of detail of development per fase;
  • wat wordt verwerkt in 3D, en wat in 2D-details? (denk bijv. aan de loodslabbe boven kozijnen, plinten e.d.);
  • codering / classificatie;
  • heldere demarcatie van objecten (wat is constructief, wat bouwkundig, wat MEP (Mechanical, Engineering and Plumming), etc.).

8. BIM - GROTIK aspecten:

  • geld: afspraken maken over BIM-werkzaamheden die ‘buiten de scope’ vallen;
  • risico’s: gezamenlijk benoemen van risico's en voortijdig omschrijven van maatregelen;
  • organisatieaspecten;
  • tijd: trachten werkzaamheden te definiëren vanuit procesprotocol (opvolgende werkzaamheden);
  • informatie: aangeven welke “Model View Definities” worden aangehouden, bijv. voor extractie van hoeveelheden, overdracht FM enz.;
  • kwaliteit: gezamenlijk definiëren van de benodigde kwaliteit van BIM-output, op basis van regels die vooraf zijn overeengekomen en tijdens de uitvoering worden gecontroleerd.

9. Termen en Definities.

IFC-viewers

Enkele, gratis IFC-viewers, die in de praktijk worden ingezet:

BIM
De Zalmhaven-toren, Rotterdam (Voortman Steel Construction).
Downloads