Bouwen met Staal | Veelzijdig, flexibel, duurzaam Bouwen met Staal

Recycling en hergebruik

« terug naar Duurzaam
Recycling en hergebruik Recycling en hergebruik

Staal is 100% recyclebaar. En dat gebeurt ook met zo’n 95% van al het staal dat na demontage (sloop) van gebouwen en bouwwerken vrijkomt. Naast recyclebaar is staal herbruikbaar: op een gelijkwaardig of hoger niveau dan het oorsponkelijk gebruik. Op dit moment worden warmgewalste balken (zoals HE- en IPE-profielen) voor 51% hergebruikt. Dat kan op ‘bouwdeelniveau’, als onderdeel van een nieuwe constructie, en op ‘gebouwniveau’, als blijvende component van een constructie die zich opmaakt voor een ‘tweede leven’.

Hergebruik op bouwdeelniveau

Hergebruik van staal op bouwdeelniveau is relatief eenvoudig omdat stalen profielen en platen snel en nagenoeg in tact uit een bestaande staalconstructie zijn te demonteren door bijvoorbeeld bouten te lossen of lassen door te slijpen. Na beperkte bewerking – bijvoorbeeld het afzagen van profieleinden – is het stalen bouwdeel klaar voor hergebruik in een nieuwe constructie.


De stalen vakwerkliggers van Bruggebouwen West en Oost in Den Haag (ontwerp: Zwarts & Jansma Architecten) zijn volledig uit schroot vervaardigd.

Hergebruik op gebouwniveau

Bij hergebruik van staal op gebouwniveau zijn de ingrepen á priori nog geringer. Bij bijvoorbeeld het aanbrengen van een nieuwe gevel aan een staalskelet kan – afhankelijk van type en gewicht van het nieuwe gevelmateriaal – doorgaans worden volstaan met het plaatselijk versterken van (gevel)kolommen en -liggers.

Andere vormen van hergebruik op gebouwniveau, waarbij de bestaande staalconstructie nagenoeg geheel in tact kan blijven, zijn het samenvoegen van verdiepingen via trappenhuizen en vides, het invoegen van nieuwe ruimten en het toevoegen van extra verdiepingen (optoppen).

Bij de renovatie van pakhuis Jobsveem in Rotterdam (ontwerp: Mei Architecten & Stedenbouwers) werd de bestaande staalconstructie met houten vloeren hergebruikt voor invoeging van nieuwe appartementen. Een nieuw staalskelet op het dak biedt plaats aan optopwoningen.

Recycling


Schematische voorstelling van de staalproductie in
een oxystaalfabriek. Recycling van 100% schroot tot
nieuw staal vindt plaats in een elektrostaalfabriek.

Recycling staat voor de inzet van gebruikt staal (zoals een stalen vloerbalk of een stalen buitenplaat van een gevel) bij de productie van nieuw staal. In een elektrostaalfabriek (zoals van ArcelorMittal in Luxemburg) wordt staal volledig uit schroot vervaardigd, zonder een beroep te doen op primaire grondstoffen.

De productie van staal uit ruwijzer, op basis van ijzererts, gebeurt in een oxystaalfabriek (zoals bij Corus in IJmuiden). Bij dit proces wordt ook schroot ingezet (tot 30%). Zowel de slak als het hoogovengas, cokesovengas en het gas dat bij de staalfabricage vrijkomt, wordt hergebruikt. Met deze gassen wordt elektriciteit en stoom opgewekt.

Door drogen en vermalen wordt de hoogovenslak verwerkt tot cement, wat naast reguliere toepassingen in de bouw bijzonder geschikt is voor toepassing in maritieme, zoute en zure omstandigheden. Staalslak wordt gebruikt als ballastmateriaal voor o.a. offshore pijpleidingen en wegverharding in de weg- en waterbouw.


In de elektrostaalfabriek wordt staal
gemaakt uit schroot.

De productie van staal uit ruwwijzer is nog nodig, omdat op dit moment nog te weinig schroot beschikbaar is om aan de totale marktvraag naar staal te beantwoorden. De verwachting is dat op termijn de vraag naar staal en het aanbod van schroot gaan samenvallen.

Energiegebruik

De energie die nodig is voor de staalproductie – de zogeheten embodied energy – is afhankelijk van de hoeveelheid ingezet schroot en de deelprocessen die per halffabrikaat (profiel, buis of plaat) zijn vereist.
Het huidige energiegebruik ligt tussen 7 en 21 MJ per kilogram. De benodigde embodied energy neemt af, naarmate het staal vaker gerecycled wordt. Na vier cycli is het energiegebruik al met 40% gedaald.


De energiebehoefte voor de staalproductie neemt af, naarmate het staal vaker gerecycled wordt.

Milieuprestaties gekwantificeerd

De gekwantificeerde scores van stalen halffabrikaten op de milieumaten ‘grondstoffen’, ‘energie’, ‘emissies’, en ‘afval’ zijn te vinden in het MRPI-blad Constructiestaal. Ook geeft deze BmS-publicatie de prestaties op tien belangrijke milieuthema’s, zoals broeikaseffect en aantasting van de ozonlaag.

De data betreffen vijf groepen stalen halffabrikaten: voor zware toepassingen (zoals vloerbalken), middelzware (zoals lateien), lichte (zoals raamkaders), binnenwanden, en dak- en gevelbekleding.
De gegevens komen voort uit LCA’s, uitgevoerd door Intron en zijn getoest door IVAM Environmental Research.

De meest recente MRPI data kunt u hier en hier als pdf downloaden.

meer informatie vindt u op de website www.duurzaaminstaal.nl