De toepassing van kunstmatige intelligentie in digital twins biedt handelingsperspectief aan zowel individuele bedrijven als ketens van bedrijven in verschillende economische sectoren, bijvoorbeeld de (maak)industrie en de bouw. Vooral voor het MKB blijkt ’t echter nog een hele uitdaging om de inzet van digitale tweelingen op een efficiënte en doeltreffende manier te implementeren in de eigen bedrijfsprocessen en producten. Ze zien zich geconfronteerd met vraagstukken rond bedrijfsmodellen en technologieën, software, toegang en beveiliging van informatie en de benodigde competenties van medewerkers.

Het Duits-Nederlandse Fieldlab ‘Artificial Intelligence for Digital Twins (AI4DT)’ helpt om deze uitdaging aan te gaan. AI4DT verschaft bedrijven en onderzoeksinstellingen, maar ook kennis- en overheidsorganisaties een omgeving om intelligente industriële oplossingen te ontwikkelen, testen en implementeren. Die omgeving kan zowel fysiek zijn (op locatie) als virtueel (online).

Vertegenwoordigers van de aangesloten bedrijven en organisaties kunnen online bijeenkomen om specifieke onderwerpen te bespreken of ervaringen uit te wisselen. De website van AI4DT biedt toegang tot virtuele events, B2B Meetings en een B2B Marketplace voor het aanbieden van producten en diensten. Het testen of demonstreren van een bepaalde toepassing kan op locatie, bijvoorbeeld in Werk150, de fabriek op de campus van de Hochschule Reutlingen of op de Brainport Industry Campus Eindhoven.

AI4DT gaat weliswaar de boeken in als het eerste Nederlands-Duitse fieldlab, maar in Nederland is ’t één van de inmiddels 45 fieldlabs voor Smart Industry. Zo werd – speciaal voor de bouwsector – eind 2019 het BouwLab R&Do in het leven geroepen. Dit fieldlab met test- en demofaciliteiten aan de Oudeweg in Haarlem is bedoeld voor onder meer additiv manufacturing, augmented reality en robotisering in de bouw.

Ineke Dezentjé, leidsvrouw van het Smart Industry-programma in Nederland, is blij met de komst van AI4DT, temeer daar de inzet van Smart Industry in het Nederlandse bedrijfsleven nog wel enkele impulsen kan gebruiken: ‘De digitale tweeling is de sleuteltechnologie van de toekomst om het potentieel van de digitalisering in bedrijven te benutten’, aldus Dezentjé.

Prof. Daniel Palm, projectmanager namens Baden-Württemberg, voegt toe: ‘Een digitale tweeling staat voor de verbinding van de echte en de digitale wereld. Het is een digitaal beeld van echte machines, producten of systemen zoals fabrieken of organisaties met hun eigenschappen, condities en gedrag. Een digitale tweeling kan worden gebruikt voor een snellere detectie van systeemtoestanden, voor het voorspellen van toekomstig gedrag en voor een efficiëntere planning. Vooral bij de planning spelen machine learning en kunstmatige intelligentie een grote rol bij het nemen van de juiste beslissingen.’

• Het eerste Duits-Nederlandse fieldlab past ook bij het Innovatie- en Technologiepact dat beide landen begin dit jaar hebben gesloten. Dit pact dient de samenwerking te bevorderen op het gebied van Smart Industry, CO₂-reductie door de industrie en op de economische onderdelen van onder meer mobiliteit en zorg.

• Foto's: de 3D-geprinte brug van MX3D (foto onder), bestemd voor de gracht van de Oudezijds Achterbrugwal in Amsterdam, en zijn Digital Twin (boven). De brug wordt toegerust met sensoren om het gebruik, de belastingen, eventuele verplaatsingen en trillingen en omgevingsfactoren als temperatuur en luchtkwaliteit te meten. De data worden ingevoerd in een ‘digital twin’ van de brug: een dynamisch computermodel dat het gedrag en de prestaties van de echte brug nauwkeurig weergeeft. Dat levert waardevolle informatie op voor het ontwerp van andere 3D-geprinte bruggen en voor het 3D-printen van staalconstructies in het algemeen.